آشنایی کامل با ابزار آلات چرم دوزی
ابزار چرم دوزی به هنرمندان کمک می‌کنند قطعات چرمی را به آثار هنری تبدیل کنند. هنر چرمدوزی به عنوان یکی از صنایع دستی سودمند و پرطرفدار شناخته می‌شود. یکی از فروشگاه‌های معتبر در زمینه فروش ابزار و لوازم چرمدوزی، فروشگاه ابزار امجدی است.
این فروشگاه با بیش از 10 سال سابقه در زمینه تهیه و فروش لوازم و ابزار مورد نیاز برای تولید کیف، کفش، پوشاک و همچنین ابزارآلات مربوط به حکاکی و کار بر روی چرم، به یکی از مراکز معتبر در این زمینه تبدیل شده است.
برای شروع این هنر به اطلاعات کافی در مورد لوازم چرم دوزی نیاز دارید. در این مقاله، به بررسی جامع این ابزارها می‌پردازیم. شما می‌توانید به راحتی هر یک از ابزار چرم دوزی مورد نیاز خود را از فروشگاه ابزار چرم و یراق امجدی تهیه کنید.
چرم از اولین ابزار آلات چرم دوزی
چرم از اولین ابزارآلات چرم دوزی است که به آن نیاز دارید. همان‌طور که همه می‌دانیم، انسان‌های اولیه از پوست حیوانات برای پوشاک، سرپناه و ابزار استفاده می‌کردند. با گذشت زمان، تکنیک‌های دباغی و پردازش چرم بهبود یافت و چرم به یکی از مواد مهم در ساخت انواع وسایل تبدیل شد.
در ابتدا انسان‌ها از ابزارهای بسیار ساده‌ای برای کار با چرم استفاده می‌کردند، مثل سنگ‌های تیز، استخوان‌های حیوانات و چوب‌های تراشیده‌شده. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، ابزار چرم دوزی نیز پیچیده‌تر شدند.
چرم به دلیل دوام، انعطاف‌پذیری و زیبایی همیشه مورد توجه انسان‌ها بوده و چرم دوزی نیز یک هنر و صنعت سودمند بوده است.
خرید خودکار حرارتی بهترین کیفیت برای خیاطی
مراحل کار با ابزار آلات چرم دوزی
چرمدوزی هنر جذابی است که با کمی تمرین و حوصله می‌توانید آثار زیبای چرمی بسازید. در ادامه با مراحل کار با ابزارآلات چرم دوزی آشنا می‌شویم.
1. طراحی و تهیه الگو
اولین مرحله برای شروع چرم دوزی، طراحی و تهیه الگو است. برای این کار، پیشنهاد می‌کنیم از کاغذهای شطرنجی استفاده کنید. طراحی الگو روی این کاغذها آسان‌تر است و به شما در اندازه‌گیری دقیق‌تر کمک می‌کند. پس از اینکه الگوی مورد نظر خود را روی کاغذ شطرنجی کشیدید، آن را روی یک تکه مقوای نازک بچسبانید تا دوام بیشتری داشته باشد و بتوانید در صورت نیاز دوباره از آن استفاده کنید. برای شروع کار، می‌توانید از الگوهای آماده‌ای که در اینترنت وجود دارند استفاده کنید.
2. انتخاب چرم
چرم‌ها در رنگ‌ها و طرح‌های مختلفی موجودند و شما می‌توانید با توجه به سلیقه خود و نوع وسیله‌ای که می‌خواهید بسازید، چرم مناسب را انتخاب کنید.
چرم‌ها را بر اساس وزن می‌فروشند. هرچه وزن چرم کمتر باشد، ضخامت آن نیز کمتر است.
توصیه می‌کنیم برای ساخت وسایلی مانند کیف پول از چرم‌های خیلی نازک استفاده نکنید، زیرا به سرعت فرسوده می‌شوند و شکل خود را از دست می‌دهند.
3. برش چرم با استفاده از الگو
برش چرم یکی از مراحل کلیدی در چرمدوزی است و کیفیت نهایی محصول تا حد زیادی به دقت و ظرافتی که در این مرحله به خرج می‌دهید بستگی دارد.
ابتدا الگو را با استفاده از یک خودکار حرارتی یا خودکار معمولی روی چرم علامت بزنید. سپس با استفاده از کاتر یا ابزار مخصوص برش چرم، شروع به برش چرم کنید.
برای برش خطوط صاف از خط‌کش استفاده کنید و برای برش خطوط منحنی از وسایلی مانند سکه یا کاسه کمک بگیرید. همچنین می‌توانید از قیچی مخصوص چرم برای برش چرم استفاده کنید، اما این کار کمی دشوارتر است و نیاز به تمرین بیشتری دارد. تیزبرها و چاقوهای چرم دوزی که تیغه منحنی دارند، انتخاب‌های خوبی برای افراد تازه‌کار هستند.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، تیز بودن چاقو، قیچی یا هر وسیله دیگری است که برای برش چرم استفاده می‌کنید.
4. دوختن لبه های چرم
حساس‌ترین و شاید دشوارترین مرحله در چرم دوزی، نحوه دوختن لبه‌های چرم به یکدیگر است. برای این کار از تکنیکی به نام “دوخت بخیه” (saddle-stitching) استفاده می‌شود که نیاز به کمی مهارت دارد.
ابتدا با استفاده از شابلون یا وسیله دیگر، نقاطی را که باید روی چرم سوراخ شوند مشخص می‌کنید. این نقاط باید با فواصل مساوی از یکدیگر قرار داشته باشند. سپس با استفاده از دو ابزار سنبه و مشته یا چکش، شروع به سوراخ کردن این نقاط می‌کنید. لبه‌های چرم را روی هم قرار دهید. برای جلوگیری از حرکت آن‌ها هنگام دوخت، می‌توانید بین دو لایه چسب بزنید. سپس سوزن را نخ کنید و شروع به دوختن کنید.
5. پرداخت و رنگ آمیزی لبه های چرم
پرداخت و رنگ‌آمیزی لبه‌ها آخرین مرحله در چرم دوزی است. برای این کار، راه‌های مختلفی وجود دارد و شما می‌توانید با توجه به سلیقه خود از هر کدام از آن‌ها استفاده کنید. یکی از این روش‌ها را توضیح می‌دهیم:
- سنبه اریب‌زن چرم را بردارید و آن را به صورت صاف و مستقیم روی لبه‌ها بکشید.
- یک کاغذ سنباده نه‌چندان زبر بردارید و با کمی فشار آن را روی لبه‌ها بکشید.
- رنگی دقیقا همرنگ با چرمی که برای کار انتخاب کرده‌اید تهیه کنید. پارچه‌ای از جنس برزنت یا پشم را در آن فرو کنید و آن را روی لبه‌ها بکشید تا کاملا با چرم همرنگ شوند. رنگ کردن لبه‌ها اختیاری است و اگر ظاهر فعلی آن‌ها را ترجیح می‌دهید، می‌توانید این مرحله را حذف کنید.
- برای پرداخت و براق کردن لبه‌ها، کمی لبه‌ها را با آب مرطوب کنید و سپس پارچه‌ای برزنتی روی آن‌ها بکشید تا تیره‌تر و براق‌تر شوند.
- در پایان، پارچه برزنتی دیگری را به موم آغشته کنید و روی لبه‌ها بکشید.
در صورت تمایل، می‌توانید هنگام رنگ‌آمیزی لبه‌های چرم، از رنگ‌های تیره‌تر یا روشن‌تر نسبت به رنگ اصلی چرم استفاده کنید. اگر این کار با دقت و سلیقه انجام شود، ظاهر زیبا و جذابی به محصول نهایی می‌بخشد.
سوزن چرخ خیاطی از سایز 11 تا 21 ویتنام اصل شرکتی
ابزار های اصلی چرم دوزی
تنوع ابزار چرم دوزی بسیار زیاد است. برخی از آن‌ها تخصصی و برخی دیگر عمومی هستند. بعضی از ابزارها فقط برای سبک‌های خاصی از چرمدوزی استفاده می‌شوند، اما ابزارهایی نیز وجود دارد که برای همه سبک‌ها مفیدند.
یکی از مزایای بزرگ چرمدوزی این است که می‌توان آن را با ابزارهای کمی شروع کرد. شما بدون نیاز به ایجاد یک کارگاه کامل، می‌توانید حس مهارت و تخصص را در این حرفه تجربه کنید و بدون صرف هزینه‌ی زیاد یا سرمایه‌گذاری قابل توجه، کار را شروع کنید.
ابزار های دوخت چرم
- سوزن: سوزن‌های مورد استفاده در چرمدوزی ضخیم و درشت بوده و شکاف بزرگی برای رد کردن نخ دارند. سوزن با عبور از لایه‌های چرم، قطعات مختلف آن را به هم متصل می‌کند و در اندازه‌های مختلفی نیز وجود دارد. برای بهترین نتیجه، باید نخ توری یا مومی مخصوص چرم را انتخاب کنید.
- بشکاف: این ابزار برای شکافتن درزها، دوخت‌ها و جا دکمه‌ها استفاده می‌شود.
- انگشتانه: ابزاری فلزی و سخت است که در نوک انگشت قرار می‌گیرد و از فرو رفتن سوزن به انگشت جلوگیری می‌کند.
- نخ: نخ‌های چرمدوزی انواع مختلفی دارد که هر کدام نیز قطر و ضخامت متفاوتی دارند. مانند:
- نخ ابریشمی: نوعی نخ ساده و ارزان است که در دوخت‌های صنعتی چرم مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای وصل کردن تکه‌های مختلف به کار برده می‌شود. به دلیل نداشتن لایه چربی (موم)، عمر آن نسبت به سایر نخ‌ها کمتر و استقامت آن نیز پایین‌تر است.
- نخ موم‌زده: نخ‌های ابریشمی که موم زده شده‌اند را نخ موم‌دار می‌گویند. این نخ‌ها برای چرمدوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در رنگ‌های مختلف موجودند. نخ‌های موم‌دار به دلیل مقاومت و استحکام بالایی که نسبت به سایر نخ‌ها دارند، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- تریشه مصنوعی: نوعی نخ با قطر بسیار بالا است که برای دوخت‌های تزیینی و زیبایی محصولات چرمی استفاده می‌شود.
- تریشه طبیعی: برش‌های نازک چرم طبیعی است که بسیار مستحکم می‌باشد و به عنوان دستبند یا منگوله کیف به کار برده می‌شود.
خرید خط کش فلزی با بهترین جنس استیل
ابزار های چسباندن چرم
برای چسباندن قطعات چرم، آستر و فوم به یکدیگر از چسب استفاده می‌شود. هنگام استفاده از چسب، باید آن را به دقت و به طور یکنواخت روی سطح مورد نظر پخش کنید و پس از کمی مکث، قطعات را به هم بچسبانید. برای جذب بهتر چسب و ایجاد سطحی صاف و یکدست، بهتر است جسمی سنگین را روی آن قرار دهید.
نکته‌ی مهم در چسباندن این است که تمام قسمت‌ها به طور یکنواخت و یکدست چسب زده شوند تا آستر از چرم جدا نشود.
چسب را با قلمو روی چرم می‌کشند و برای پاک کردن اثر خطوط و چسب از روی چرم نیز از کرپ استفاده می‌کنند.
ابزار های نگهداری
- تخت کار: تخت کار برای برش چرم، پارچه و نمد استفاده می‌شود و در سایزهای مختلف تولید می‌شود. سطح آن مدرج با مقیاس‌های سانتی‌متر و اینچ است. انواع آن شامل فایبرگلاس و پلاستیک فشرده می‌شود.
- گیره: گیره برای نگه داشتن چرم روی میز کار بعد از چسب زدن و همچنین برای فیکس کردن چند لایه چرم روی هم استفاده می‌شود.
- گیره پا اسبی: گیره پا اسبی از جنس چوب است و برای نگه داشتن چرم به صورت ثابت در هنگام دوخت دو سوزنه استفاده می‌شود.
ابزار های اندازه گیری
- خط کش نشانه: برای نشانه گذاری نقاط و رسم الگو استفاده می‌شود.
- خط کش فلزی: این جنس خط‌کش برای کار با چرم مناسب‌تر است زیرا هنگام کار با کاتر لبه‌های آن از بین نمی‌رود.
- گونیا: برای علامت گذاری با زاویه ۹۰ درجه استفاده می‌شود.
ابزار های رسم
- خودکار ژله‌ای: برای علامت‌گذاری روی چرم استفاده می‌شود و اثر آن با کرپ پاک می‌شود.
- خودکار نقره‌ای: برای رسم الگو و مشخص کردن محل دوخت‌ها استفاده می‌شود و اثر آن به راحتی با دستمال مرطوب پاک می‌شود.
- خودکار نوبوک: نوع دیگری از ابزارهای رسم است که برای علامت‌گذاری روی چرم کاربرد دارد و پس از پایان کار به راحتی اثر آن از بین می‌رود.
- مقوای شطرنجی یا کاغذ الگو: برای رسم الگوهای دقیق به این کاغذ نیاز دارید.
وسایل برش و پردازش چرم
وسایل برش و پردازش چرم برای شکل‌دهی، برش و تزیین چرم به کار می‌روند. برای برش و پردازش چرم هم ابزارهای دستی ساده و هم دستگاه‌های پیچیده صنعتی وجود دارند که بسته به نوع کاربری و ضخامت چرم مورد استفاده انتخاب می‌شوند.
ابزار های برش چرم
- قیچی: قیچی‌های مخصوص چرمدوزی با دسته‌های بزرگ و تیغه‌های کوچک، برای برش چرم و قسمت‌های دشوار مانند گوشه‌ها و هلال‌ها استفاده می‌شوند. قیچی چرم باید تیز باشد تا چرم را به خوبی برش بزند.
- تیغ: برای برش‌های دقیق و ظریف در چرم استفاده می‌شود. تیغ‌های گرد برای برش‌های منحنی و تیغ‌های مستقیم برای برش‌های صاف مناسب هستند.
- کاتر: ابزاری چندکاره‌ست که برای برش، خراشیدن و سوراخ کردن چرم به کار می‌رود. کاترها دارای تیغه‌های قابل تعویض هستند. استفاده از خط کش در کنار کاتر، دقت برش را افزایش می‌دهد.
- نخ‌چین: ابزاری کوچک و تیز برای بریدن نخ‌های اضافه نازک است و برش مواد دیگر باعث کند شدن آن می‌شود.
- چاقوی لوییس: متداول‌ترین ابزار در چرمدوزی است و برای برش چرم، نازک کردن لبه‌های آن و لبه تا کردن آن برای دوخت آسان استفاده می‌شود.
- دستگاه برش لیزری: برای برش طرح‌های پیچیده و دقیق در چرم استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها با استفاده از پرتو لیزر، چرم را بدون تماس فیزیکی برش می‌دهند.
ابزار های پردازش چرم
- سنبه: ابزاری فولادی برای ایجاد سوراخ در چرم است و در ابعاد و شماره‌های مختلف وجود دارد. انواع آن شامل سنبه گرد، سنبه شکلی، سنبه حکاکی، سنبه اریب زن یا چنگالی، سنبه کمربندی و سنبه چاک زن می‌شود.
- مشته: مشته‌ها برای ضربه زدن به سنبه‌ها و سایر ابزارها استفاده می‌شوند و از جنس چوب یا فلز ساخته می‌شوند.
- لبه صاف کن: برای صاف کردن لبه‌های چرم پس از برش استفاده می‌شوند. این ابزارها از جنس چوب یا فلز ساخته می‌شوند و دارای سطح صاف و صیقلی هستند.
- پرداخت‌کننده: برای براق کردن سطح چرم استفاده می‌شود. این ابزار از جنس چوب یا استخوان ساخته می‌شود و سطح صاف و نرمی دارد.
- قلم: برای رسم طرح‌ها و نوشتن روی چرم استفاده می‌شود. قلم‌های مخصوص چرم نوک تیز و مقاومی دارند.
- رنگ: برای رنگ‌آمیزی و تزئین چرم استفاده می‌شود. رنگ‌های مخصوص چرم در انواع مختلفی موجود هستند و می‌توانند جلوه‌های مختلفی به چرم بدهند.
لوازم جانبی چرم دوزی
از لوازم جانبی چرمدوزی می‌توان به لایی چرم اشاره کرد که در ادامه بیشتر آن‌ها را می‌شناسیم.
- جورابگیر برای استحکام چرم استفاده شده و بین چرم و آستری قرار می‌گیرد.
- نمدی حالت خشکی داشته و بیشتر در کف کیف‌ها به منظور جلوگیری از شل شدن چرم استفاده می‌شود.
- قدک بین آستری و چرم قرار گرفته و برای ایستاده نگه داشتن کیف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- تکسون به دلیل استحکام بالا در ساخت کیف و کفش استفاده شده و جنس محکمی دارد.
- فوم برای استحکام چرم و حفظ ظرافت آن کاربرد دارد و از شکست در سطح چرم جلوگیری می‌کند.
- شلاقی برای ثابت نگه داشتن حالت کیف و حفظ فرم آن استفاده می‌شود و برش آن دشوار است.
نکات مهم در خرید و استفاده از ابزار چرم دوزی
- ابزار چرم دوزی باید از جنس مرغوب و با کیفیت ساخته شده باشند تا دوام و کارایی لازم را داشته باشند. از خرید ابزارهای ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت که ممکن است زود خراب شوند یا کار شما را با مشکل مواجه کنند، خودداری کنید.
- ابزار چرم دوزی انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کار خاصی استفاده می‌شوند. قبل از خرید، ابزارهای مورد نیاز خود را مشخص کنید.
- ابزاری که انتخاب می‌کنید باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که استفاده از آن‌ها راحت باشد و از خستگی دست جلوگیری کند.
- به وزن، اندازه و شکل ابزارها توجه کنید و ابزاری را انتخاب کنید که با دست شما سازگار باشد.
سخن آخر
ابزار چرم دوزی انواع گسترده‌ای دارند و هر کدام از آن‌ها می‌توانند به نوعی در کیفیت و زیبایی کار شما تاثیرگذار باشند. در نتیجه انتخاب لوازم چرم دوزی مناسب، یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای شروع این هنر است. در این مقاله سعی کردیم با معرفی انواع ابزار چرم دوزی و کاربرد آن‌ها، به شما در این راه کمک کنیم. با مطالعه این مقاله می‌توانید با اطمینان بیشتری ابزارهای مورد نیاز خود را تهیه کنید و از کار با آن‌ها لذت ببرید.
سوالات متداول
برای دوخت چرم‌های ضخیم از چه نوع سوزنی باید استفاده کرد و چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
سوزن‌های با نوک تیز و بدنه ضخیم مناسب هستند. زیرا سوراخ ایجاد شده به اندازه کافی بزرگ هست تا نخ به راحتی از آن عبور کند و دوخت محکمی ایجاد شود.
انواع سمبه‌ها چه کاربردی در چرم دوزی دارند؟
سمبه‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب هستند. برای مثال، سمبه‌های گرد برای ایجاد سوراخ‌های کوچک و منظم و سمبه‌های چنگالی برای ایجاد سوراخ‌های بزرگ‌تر و نامنظم‌تر استفاده می‌شوند.
چگونه از ابزار چرم دوزی نگهداری کنیم تا عمر طولانی‌تری داشته باشند؟
برای جلوگیری از زنگ‌زدگی، ابزارهای فلزی را با روغن یا گریس چرب کنید و فشار بیش از حد به آن‌ها وارد نکنید.